Читать «Купальскiя светлякi (на белорусском языке)» онлайн - страница 2

Якуб Колас

- Ёсць многа на свеце агнёў, але яны аджылi свой час. Жыццё не стаiць на адным месцы, як казаў - вы чулi самi - i гэты дуб, значыць, i агонь павiнен перайсцi ў iншыя формы. Такiмi формамi i з'яўляемся мы, чуеце, жучкi? Мы! Я засмяяўся - вы чулi? Я засмяяўся, калi пачуў ад гэтага старога дуба, што яму падабаецца святло зорак... Дзiўная справа гэта заскарузласць на свеце! Тут, пад яго ўласным карэннем, на яго ўласнай кары, запалiлiся для свету новыя агнi, а ён iх не бачыць. Ды якiя агнi!.. Эй, жучок на лiстку сунiцы!

- Я! - адазваўся жучок.

- Вы паглядзiце на яго агеньчык: колькi хараства! Колькi новых бляскаў, я б сказаў, новых агнявых вобразаў! I што такое зоры ў параўнаннi з нашымi агнямi? Бляск гнiлякоў, балотны агонь!.. Або звярнiце вы ўвагу - я не саромеюся сказаць гэта - на мой агонь: гэта адна, адна чыстая паэзiя, паэзiя вышэйшага гатунку! Вось што такое нашы агнi.

У сухiм леташнiм лiсцi пад карэннямi дуба шаснула яшчарка.

- Ну, а скажыце, будзьце ласкавы, - прамовiла яна, - каму свецiць ваш агонь?

- Як каму свецiць? Перш за ўсё ён свецiць нам самiм. Мы ствараем новае хараство агнёў, у гэтым стварэннi мы адчуваем радасць. А нам - цьфу на сонца, на зоры, на месяц, на купальскiя агнi, што пазапальваны па лесе ў гэтую ноч. Каля iх сялянская дурнота спраўляе свае танцы. Мы ж самi - сонца, зоры, месяц!..

- Ха-ха-ха! - засмяялася ночка. - Мiлыя вы жэўжыкi! Усё гэта вельмi пацешна, але самi вы - толькi малюпасенькi адбiтак сонца, а вы плюеце на яго. Ну, што ж? Ваш час, пазабаўляйцеся, дзеткi. Я зараз сыду з зямлi, i ваш мiлы агеньчык пагасне ў бляску дня.

Засмяяўся чалавек.

- Мiлыя жучкi! Калi я адыду ад вас на два крокi, вашы агнi знiкнуць з маiх вачэй.

Чалавек разумеў iх, але мова чалавека была для iх незразумелая.