Читать «Змагарныя дарогi (на белорусском языке)» онлайн - страница 127
К Акула
- А якiя-ж яны маюць клопаты? Зашылiся недзе ў спакойны куток i сядзяць, як мышы пад мятлою. Клопаты ў iх! Ня маюць чаго рабiць, дык няхай-бы хоць сюды пару слоў сказаць прыехалi.
- Але-ж, але! Чулi вы? - перадражнiваў Курленю Вiктар. - Курленя, важная пэрсона, загневаўся, што да яго Астроўскi на пацеху й падтрымку штаноў ня прыехаў.
Усе зарагаталi.
- Чаго ты смяешся, дурань ты! - Пры гэтых словах Курленя сакавiта лаяў. Старшына Налепа ад некаторага часу сядзеў на сваёй пасьцелi насупраць стала й моўчкi прыслухоўваўся да гутаркi.
- Астроўскi - вялiкi пан! - цягнуў Курленя. - Нiдзе аб iм i ня чуваць. Калi вы яго бачылi цi чулi ад яго хоць адно слова?
- Чаму-ж не, - адказаў Караткевiч, - прыязджаў да нас у Вiльню ў гiмназiю, гаварыў, i мы чулi.
- Што-ж ён вам гаварыў? - пацiкавiўся Земет.
- Ён сказаў нам коратка й ясна, - тлумачыў Сымон, - сьцеражыцеся нягоднiкаў.
Усе вельмi голасна зарагаталi. Земет узлаваўся.
- Iш ты, скалазуб! Толькi сьмяяцца, а каб што дзельнага сказаць, дык ты ня можаш, - бурчэў ён, гледзячы на Сымона.
- Так, Беларусь збудавалi, - пачаў пагардлiвым тонам Курленя, - а як прыйшлося самiм пацярпець, дык усе начальнiкi ў лес пайшлi.
- Хацелi збудаваць, чаго ня было й ня будзе, - дапамог Земет.
- Пэўна-ж, што на гэткiх дурнях, як вы, нiчога не збудуеш. Вы нiкому ня служылi, ня толькi Беларусi. Толькi й здольныя былi самагонкаю залiвацца ды людзей аграбаць! - падсыпаў жару Жылякоўскi.
- Бачыш ты, якi патрыёт знайшоўся! - апраўдваўся першы. - Калi ты стаў гэткiм? Вам, мусiць, у гэных школах у галовы дурнаты набiлi.
- Вось у тваю дык, мусiць, нiчога не наб'еш, бо зараз усё зь яе выляцiць, - адказаў Жылякоўскi.
- Слухай, Земет, i ты, Курленя, - пачаў Гвардзейчык, - ты думаеш, што гэткая дзяржава, як Беларусь, магла так хутка стаць на ногi i ўтрымацца? Калi яна атрымала дазвол на арганiзацыю свае армii? Аж напрыканцы сорак трэцяга года. А ты глянь, якiя ўжо добрыя былi пачаткi...
- Ды што ты там пустое пляцеш, - не даў Гвардзейчыку дакончыць Курленя, я сам бачыў, што выраблялi беларускiя начальнiкi. У нас быў адзiн афiцэр, якога западозрылi ў палiтычных зносiнах з бальшавiкамi. Я там дакладна ня ведаю, як тое было, але ён нас усiх хацеў немцам выдаць i ўсю вiну звалiў на нас. Добра, што памяшаў гэтай справе адзiн, што знаў усё, дык мы й засталiся жывымi, а так...
- Чакай хвiлiнку, - укiнуў слова старшына Налепа, - дык гэты афiцэр, цi хто там, пэўна, камунiст быў, няйначай. Па тваiх словах гэтак выходзiць.
- Якi-ж ён камунiст, калi быў у нас у войску? Гэта-ж было цяпер, а не пры саветах.
- Дык што-ж ты думаеш, што цяпер камунiст ня мог у войска залезьцi? трымаў сваё Налепа.
- Мусiць, Курленева галава зацеснаватая, каб такую магчымасьць мог уявiць, - засьмяяўся Караткевiч.
- Ты-ж перш казаў, што гэта там за нейкую дзяўчыну выйшла, - дапёк Курленю Гвардзейчык.
- Дзе там за дзяўчыну! За якую табе дзяўчыну...