Читать «Стасевы прыгоды (на белорусском языке)» онлайн - страница 24

- Дык навошта вы пыталiся, калi самi ведалi? - закрычаў узлаваны жыд.

- Не хачу апраўдвацца перад кожным лахмеем! - адказаў ганарлiва арганiст, хочучы крануцца з месца.

- Едзьма ўжо, едзьма, - прасiлася Шарачыха.

- Ай, вай, якi вялiкi пан! - крычаў жыд, хапаючыся за лейцы. - Пан арганiст! Я пану штосьцi скажу!.. Можа, пан прыходзiў бы да мяне кожную нядзелю iграць на шарманцы?..

Натоўп вакол брычкi выбухнуў рогатам. Горды арганiст збялеў, удараны ў найбольш чулае месца свайго гонару, а ў вачах яго блiснула жаданне помсты. Ён узняўся на козлах i, выпрастаўшы сваю доўгую постаць, закрычаў магутным i ўрачыстым голасам:

- Лейбусь!.. Я хрышчу цябе... In nomine Patris...*

* У iмя айца... (лац.)

- Ай, вай!.. Нягоднiк! Свiное вуха!.. - закрычаў натоўп, разбягаючыся па рыначным пляцы.

У гэты момант арганiст сцебануў каня i брычка пакацiлася ў клубах пылу, пад рогат i лаянку натоўпу.

Ехалi спорнай рыссю хвiлiн з дзесятак. Шарачыха раз-поразу ўставала i, пахiстваючыся на дрыготкай брычцы, глядзела на дарогу.

- Пан арганiст!..

- А што?

- Гэта далёка?

- З мiльку будзе, хутка даедзем!

Конiк быў дужы i шустры, але ўжо i на яго гладкай поўсцi пачалi паказвацца плямы поту.

- Эй, малы! - падахвочваў яго арганiст.

Часамi пыл, што валокся за iмi, як хвост, параўноўваўся з брычкай, забягаў наперад i тры пары вачэй засыпваў дробным пяском. Тады конiк апускаў галаву памiж каленяў i пырхаў, арганiст працiраў вочы тоўстым рукавом, i толькi бедная мацi глядзела на дарогу, не прыкрываючы павекаў.

- Пан арганiст!..

Арганiст ведаў ужо, пра што яна, i адказваў, не чакаючы пытання:

- Вунь там, памiж дрэвамi!.. Бачыце?.. Хвiлiн за некалькi даедзем.

Павярнулi направа. Некалькi чалавек капалi ў полi роў. Вазок спынiўся.

- Эй, людзi! - гукнуў арганiст, махнуўшы аднаму з iх.

Чалавек палажыў лапату i пайшоў да брычкi. Шарачышына сэрца калацiлася, як малаты ў кузнi, як быццам вазок iмчаўся, хоць ён i стаяў.

- Пан вярнуўся дахаты? - спытаўся арганiст у чалавека, што падыходзiў.

- Ага!

- А вазка вы за ягонай двухколкай не бачылi?

- Ага, бачылi.

- I дзiця было там?

- Мусiць, было, бо нештачка ўсярэдзiне траслося.

- Шчыра дзякуем!

- Едзьце здаровы!.. Яно ваша?

- Не маё... гэтай панi! - адказаў арганiст, паказваючы пугаўём назад.

- Пан арганiст, - азвалася кавалiха.

- Чаго?

- Пусцiце мяне з брычкi... Я пехатой пайду, бо мне здаецца, што хутчэй зайду...

- Не балбачыце, панi, дарма... Эй, малы!

- Ой, божа мой, божачка!.. Цi ж знайду я яго!.. - шаптала кавалiха, укленчыўшы на дрыготкiм дне брычкi.

Конь iмчаўся галопам. Можа, з вярсту ад маёнтка арганiст заўважыў нешта шэрае, што хутка кацiлася ад аднаго краю дарогi да другога. Калi пад'ехалi блiжэй, ён пазнаў сабаку, якi з апушчанай галавой бег перад брычкай.

- Курта! - гукнуў арганiст. - Глядзi, панi, ваш Курта тут!

Сабака, убачыўшы кавалiху, заякатаў, загаўкаў, пачаў скакаць то да брычкi, то да храпы каня, якi пырхаў ды абганяўся як мог. Верны сабака, выпушчаны з хлява, прыбег следам Стасевага вазка ажно сюды.