Читать «ЖЫЦЬЦЁ РАЗЗБРОЕНАГА ЧАЛАВЕКА» онлайн - страница 5

Адчуў цяжкую далонь на плячы. Азірнуўся. Убачыў зашпілены над падбародкам скураны матузок і дапытлівы, недаверлівы позірк. Паліцыянт

— Што ты тут робіш? Га?

— Нічога. Стаю.

— Тут нельга затрымлівацца. Ідзі далей!

Зноў мінаю вуліцу, валакуся каля гмахаў гэтых жахлівых джунгляў, дзе гэтак шмат цэглы, жалеза і каменьня, але дзе так цяжка мне здабыць лусту хлеба. Іду вуліцаю Вялікаю. Кіруюся да Вострай Брамы. Там у цудоўным убраньні валадарыць Божая Маці. Адтуль плыве благаславенства на мільёны людзей і на мяне. Думаю пра гэта. Раптам з-за рогу вуліцы бліснулі вочы. Пачуўся прыглушаны шэпт:

— Хадзі, хлапец… Хадзі… Пазабавімся. Хадзі…

Я збочыў у цемру вуліцы. Іду па няроўным бруку. Спатыкаюся. Наперадзе мяне маячаць невыразныя абрысы кабеты. «Можа, яна душа гэтай бруднай вуліцы, гэтых халодных муроў, гэтай галоднай ночы?». Праз хвілю пытаю:

— Куды мы ідзем? Чаго ты хочаш?

— Хадзем, хадзем. Ужо блізка.

Мы ўвайшлі ў страшэнна сьмярдзючую браму. Ногі сьлізгаюць па нечым ліпучым. Суцэльная цемра. Кабета цягне мяне за рукаво.

— Хадзі… Сюды, зараз.

Вільгасьць склепу. Бліскучыя муры. Убогі агеньчык сьвятла вырывае са змроку лапік прасторы. Разглядаю стары, кашчавы твар кабеты. Страшэнна схуднелая постаць. Убогія, сьмярдзючыя лахманы, цяжкія ад бруду і вільгаці. З-пад кароткай, абадранай спадніцы відаць босыя, брудныя ногі… Галёначныя косткі шкілету абцягнуты патрэсканай скурай. Кабета робіць на хворым твары какетлівую ўсьмешку, падобную да грымасы болю. Цягне мяне ў кут склепу на агідны падсьціл. Адпіхваю яе рукі.

— Ты што?! Я… я тры дні ня еў.

Доўга пазіраем адзін аднаму ў вочы. Раптам кабета пачынае клясьці:

— Ах ты, падла! Тры дні ня еў! Я заўсёды галодная! Заўсёды, заўсёды! Разумееш? Заўсёды. Чаго сюды прыйшоў, боўдзіла, чаго?

Яе вочы гараць шаленствам. Голас дрыжыць. Гучыць у ім боль, горыч, роспач. Мне вельмі прыкра. Я пасоўваюся да выхаду. Нечакана кабета падыходзіць да мяне.

— Чакай!

Пайшла ў цёмны кут склепу і вярнулася, трымаючы ў руках брудную паўлітровую бутэльку. Выцягнула зь яе мокры, скручаны з паперы, корак. Абцерла рыльца далоньню і падала мне пляшку, напалову напоўненую малаком.

— Трымай, пі! Хлеба няма, бо тыдзень ня мела госьця.

Я падаўся назад, аддаючы ёй пляшку. Яна ішла за мною. Нечакана пачала амаль крычаць:

— Пі, халера! Бачыш яго, які пан! Тры дні ня еў, дык пі!

Я нахіліў бутэльку і пачаў сквапна лыкаць нясьвежае абрызлае малако. Падаў ёй спарожненую. Яна трымала яе ў руках і глядзела на мяне позіркам сукі, у якой забралі шчанюкоў. Я прыгадаў, што маю кветкі.

— Можа, возьмеце? Нічога больш ня маю…

Яна ўзяла букецік браткаў і пачала сьмяяцца. Усё больш гучна. А праз хвілю зь яе вачэй пацяклі сьлёзы. Тупнула нагою.

— Ідзі адсюль! От, які кавалер! Кветкі прынёс! Каб цябе халера! Ідзі!

Я паволі адышоў да дзьвярэй, па сьлізкіх сходах выйшаў са склепу.

«Навошта я выпіў яе малако? Як гэта ганебна!»