Читать «Таямніцы полацкай гісторыі» онлайн - страница 296

1850 ― У Полацку адкрыты помнік воінам 1812 года.

1863 ― Паўстанне Кастуся Каліноўскага.

1866 ― Праз горад прайшла Рыга-Арлоўская чыгунка.

1872 ― Адкрыццё Полацкай настаўніцкай семінарыі.

1875 ― Выбары першай гарадской думы.

Кастрычнік 1905 ― Агульная забастоўка, маніфестацыі і баі на полацкіх вуліцах.

1906 ― У горадзе адчынены першы кінатэатр.

Красавік - травень 1910 ― Вяртанне з Кіева ў Полацк мошчаў найпадобнейшай Еўфрасінні.

Верасень 1910 ― Гастролі ў Полацку першага прафесійнага беларускага тэатра Ігната Буйніцкага.

1912 ― Адчынілася гарадская публічная бібліятэка.

1913 ― Дала ток першая полацкая электрастанцыя.

1915 ― У горадзе з’явіўся першы аўтамабіль. Адкрыццё ў Полацку беларускай кнігарні.

5 чэрвеня (23 траўня ст. ст.) ― Дзень памяці святой Еўфрасінні Полацкай, нябеснай апякункі горада і ўсёй Беларускай зямлі.

Примечания

1

Старажытная абсерваторыя (XIX ст. да н. э.) у Англіі. Сто валуноў, з якіх складаецца гэты мегалітычны помнік, зарыентаваныя на кропку, дзе 21 чэрвеня, у дзень летняга сонцастаяння, з’яўляецца сонца.

2

Урыўкі са «Слова» падаюцца ў перакладзе Рыгора Барадуліна.

3

Тут і далей урыўкі з «Жыція святой Еўфрасінні Полацкай» падаюцца ў перакладзе Аляксея Мельнікава.

4

Закамара — паўкруглае ці кілепадобнае завяршэнне часткі сцяны будынка, якое адпавядае форме ўнутранага скляпення.

Какошнік — несапраўдная закамара, што мае дэкаратыўнае прызначэнне.

5

Паводле новага стылю дзень памяці святой Еўфрасінні Полацкай святкуецца 5 чэрвеня.

6

Такую, на першы погляд, завышаную лічбу А. Міцкевіч называе зыходзячы з этнаграфічных межаў Беларусі, якія абдымалі амаль усю Смаленшчыну, Віленшчыну, Дзвіншчыну (землі, прылеглыя да сучаснага Даўгаўпілса), усходнюю частку Беласточчыны, некаторыя раёны цяперашніх Пскоўскай, Бранскай і Чарнігаўскай абласцей. Паглядзіце змешчаныя ў дасавецкіх выданнях карты, пачытайце дадзеныя ўсерасійскага перапісу насельніцтва 1897 года.

7

Сажань роўны тром аршынам, або 2,134 м.

8

Назва паходзідь ад пабудаванай тут у старажытнасці царквы ў гонар святых Іаакіма і Ганны (Якіманія — Екімань — Экімань).

9

Звесткі пра гэтыя вёскі ўзятыя пераважна са складзенага палачанінам, выкладчыкам Магілёўскага дзяржаўнага універсітэта Ігарам Шарухам «Геаграфічна-статыстычнага слоўніка Полаччыны», які яшчэ чакае свайго выдаўца.

10

Пераклад з лацінскае мовы Анатоля Цыркунова.

11

Радкі з верша Наталлі Арсенневай.

12

У старажытнарымскім пантэоне багіня земляробства, палёў і збожжа.

13

Бунт быў роўны 40 камяням, а камень — 20 фунтам.

14

«Слава імператару! Слава вызваліцелю!» (франц.).

15

Ідзём! Ідзём! (франц.).

16

Полацкі універсітэт (лац.).

17

Ліктары — ганаровыя ахоўнікі ў Старажытным Рыме, узброеныя сякерамі і пучкамі розкаў.

18

Урыўкі са «Шляхціча Завальні» падаюцца ў перакладзе з польскай мовы Міколы Хаўстовіча.

19

Фут роўны 30,48 см.

20

Пераклад з польскай мовы Уіадзіміра Мархеля.