Читать «Салдацкi лёс» онлайн - страница 2

Васіль Быкаў

— Трафейная, мусiць?

— Не, шпулька свая, памятаю. А кабель, праўда, трафейны. Чырвоны. У наступленнi яго процьма. Мы не вельмi i даражылi iм, калi дык i не зматвалi, адключыш апараты i далей. На новым месцы знойдзем i кабель.

— Во як! А мы, памятаю, у абароне на калючым дроце працавалi. Замест кабелю — калючкi ў траншэi i нiчога — балакае начальства.

— Дык то ж у абароне. У абароне на ўсё лiмiт: на харч, снарады, махорку нават. У наступленнi ж наконт гэтага раздольна. I шнапсу трапляла нават. Дык лiнiю тую трэба б кiнуць, i ўсё. Але Дзянiсаў не даў. Загадана, кажа, значыць, трэба выканаць. Службiст быў. Ну iдзем i матаем. Краўчонак поўныя шпулькi нясе. Ужо, напэўна, вярсты са дзве знялi, у Краўчонка тры цэлых шпулькi, у мяне амаль поўная. I Краўчонак усё азiраецца, вядома ж, боязна iсцi ззаду. А скажу табе, немчуры там поўна было. Абкружылi ж iх пад Кiшынёвам…

— А, чуў. Лектар неяк казаў. Быццам пятнаццаць тысяч.

— Гэ, пятнаццаць! Дрэнна ён тады ведае, твой лектар. У цябе гарыць?.. Халера, някрэпкiя сталi сiгарэты, ды i не гараць. Падмочаныя, цi што?.. Пятнаццаць? Усе трыццаць. Цi нават пяцьдзесят. Яны, брат, як ваўкi, паразбягалiся, хто куды. Каторыя, праўда, у палон здавалiся, а каторыя эсэсаўцы, власаўцы цi там начальства, — тыя ўсё на захад, напралом да сваiх. З гэтымi ў нас стычкi былi ого! Браце ты мой! Камандзiра брыгады там паранiла. Ага, дык iдзем, значыць, i чуем, быццам за кустамi тожа хтосьцi нiбыта брыдзе. Прыслухалiся — сцiхла, быццам i няма нiкога. Толькi зноў рушылi, Дзянiсаў як крыкне: «Хальт!» Я, знаеш, за шпулькай так i прысеў. А Краўчонак ужо ляжыць. I тут, бачым, у кустах як iрванецца — чалавек з пяць. Наўцёк. Я толькi спiну аднаго ўбачыў — блiзка, во як да зруба. Шапка iхняя i шынель з чорным каўняром. Я шпульку ўбок i за аўтамат. А Дзянiсаў: «Стой, — кажа. — Так возьмем». I чаргой па дубах — ажно кара пасыпалася. Верхам браў, значыць. I сам туды, у кусты. Я за iм. О, чакай, брыгадзiр коцiць. Фёдар! Фёд! Дык гэта наконт каня як?

— На калi?

— На заўтра ранiчкай…

— Заўтра не будзе. Заўтра ветправерка. На яшчур.

— Во хай яе. Ну, можа, пад вечар?

— Кажу, заўтра нельга.

— Калi ж тады?

— Пройдзе праверка, пасля. Цяпер некалi.

— Ну канечне ж, некалi яму. Пагнаў у Стайнiкi да Iллючонка чымергес пiць. Не вiдно хiба. Да…

— Ну што ж… I выпiць трэба.

— Трэба! Хто кажа — не трэба? Гледзячы калi i як.

— Ну, ну. Дык Дзянiсаў у кусты. А далей?

— Што далей? Далей — як пырсне чарга, дык мы вобзем. Чую, морда ўся мокрым заляпана. I пагоны, барада, рукi. Аж спалохаўся. Ды не балiць. Што за халера! А пасля бачу — ляжыць Дзянiсаў, i мазгi на траве. Ты бачыў калi мазгi на траве?

— Не, не дай Бог…

— Не дай Бог! Я аж зледзянеў. I бачу, пабеглi трое. За дубы. Я прылажыўся, як даў — адзiн вобзем. Адзiн — прама, адзiн — убок. Ну, ускочыў, кажу Краўчонку: «Лапай таго!» — што ўбок, значыць. А сам за пярэднiм. Як прыпушчу. Чорт, адкуль толькi спрыту набраў. Хаця маладзейшы ж быў. I два скакуны меў, не тое што цяпер. Як урэзаў — гляджу, даганяю. Ладны такi фрыцуга, цыбаты, у камбiнзоне. Ён па мне з-за дуба пук-пук — кулi ля вуха. А i я за дуб. Камель во! Нiякая куля не возьме. Ён пукне — ды за наступны. А я — за ягоны. Так i гулялi ў даганялку. I я, ведаеш, правiльна разлiчыў. Думаю, страляй, страляй, — у мяне болей патронаў. Я цябе прыцiсну…