Читать «Санэты» онлайн - страница 3

Хоць разумею іх спрадвечны шлях.

Не папярэджу аб часінах горкіх,

Што нам прыносяць голад, войны, жах;

Не ведаю, ці навальніца будзе,

Ці будзе неба яснае без хмар,

Ці будуць жыць шчасліва ў свеце людзі,

Ці шчаслівейшым будзе уладар, -

Але ў тваіх вачах чытаю ясна,

У гэтых зорках вечнай чысціні, -

Што праўда з хараством тады не згасне,

Калі потомкі ўдоўжаць твае дні.

Калі ж стварыць ты гэтага не ў сіле,

Краса і праўда згінуць у магіле.

15

Калі падумаю, што ўсё жывое

Красуе на зямлі кароткі міг,

Што свет — тэатр, а мы, яго героі,

Ад зор залежым на шляхах сваіх,

Калі падумаю, што людзі, як расліны,

Жывуць і гінуць з ласкі неба ўсе,

Што поўны сіл юнацкія часіны,

А сталасць адцвітанне нам нясе, -

Тады згадаю я аб тым міжвольна,

Як бродзіць нашай маладосці сок

І як знішчальны час ідзе павольна,

Каб дзень змяніць на шэры, хмуры змрок.

Я за цябе іду на час вайною,

Каб аднавіць прышчэпкаю сваёю.

16

Чаму на час вайною сам не йдзеш ты

І не змагаешся з тыранам сам?

Мой верш слабая абарона, зрэшты,

А што ж мацнейшае ад рыфмы дам?

Ты дасягнуў цяпер свайго узвышша,

І колькі з радасцю далі б табе,

Каб ты сады іх апрацоўваць выйшаў,

Прыняў удзел у веснавой сяўбе.

Закрасавалі б там жывыя кветы

І да цябе былі б падобны лепш,

Чым самых лепшых мастакоў партрэты,

Чым выдатнейшага паэта верш.

Сваім мастацтвам створыш ты такое,

Што будзе жыць і без цябе — табою.

17

Паверыць хто ў наступным часе мне,

Калі цябе ў сваім праслаўлю вершы?

Само жыццё схавана у труне,

А верш ці можа за жыццё быць лепшым?

Каб я спрамог малюнак даць красы,

Даць вобраз твой з усёю пекнатою,

Наступны век сказаў бы: «Во хлусы!

На небе можа толькі быць такое!»

І як смяяліся б тады яны

З мяне і з аркуша рудой паперы.

Для іх старыя ўсе — балбатуны,

Якія хлусяць без ніякай меры.

Але каб сын твой быў дасюль жывым,

Ты б двойчы жыў: у вершы раз і ў ім.

18

Я з летнім днём цябе не параўнаю,

Мілей, вышэй ты хараством сваім.

Суровы вецер крышыць кветкі мая,

І лета борзда коціцца за ім.

То з неба Вока паліць нас зацята,

То знікне так, што не відаць нідзе.

Прыгожага бывае малавата,

Дзе выпадковасць нашы дні вядзе.

Тваё ж не зменіцца ніколі лета,

І смерць не зможа пахваліцца тым,

Што ты забраны назусім са свету:

Знайшоў бяссмерце ў вершы ты маім.

Ты будзеш жыць, аж покуль будуць людзі,

І будуць вочы бачыць, дыхаць грудзі.

19

О час! Льву — прытупі ты кіпцюры,

У тыгра злога — з пашчы іклы рві,

Прымусь зямлю глытаць свае дары

І фенікса спалі ў яго крыві;

Тасуй наш год, рабі што хочаш з ім,

Круці наш свет, як здумаеш калі, -

Адзін злачын забараню пры тым,

Злачын страшнейшы самы на зямлі.

Ты не чапай любімага чала,

Яго пяром старэцкім не крані,

Каб, як узор, краса яго жыла

На ўсе наступныя часы і дні.

Але калі ты ўсё ж ткі закранеш,

Яго красу мой абароніць верш!

20

Жаночы твар дала табе прырода,

З больш дасканалай нават пекнатой.

Мяне прывабіла твая урода, -

Ты пан і пані для душы маёй.

Пяшчотны погляд, шчыры і прыгожы,

У пазлацістасць апранае след.

Мужчын ён вабіць сілаю вяльможнай,

Сардэчнасцю чаруе ён кабет.

Цябе прырода ладзіла жанчынай,

Пасля адну драбнічку дадала,